Ontstaan en geschiedenis
Aromatherapie in de oudheid
Hoewel niemand precies weet hoe of wanneer onze voorouders zich voor het eerst in aromatische planten zijn gaan interesseren, wijzen bepaalde archeologische vondsten op een zeer vroegtijdig gebruik ervan. Bij opgravingen van prehistorische graven in Irak zijn resten van grafkransen gevonden.
In vroegere beschavingen, zoals in Mesopotamië drie- tot vierduizend jaar geleden, werden kruiden en specerijen gebruikt bij de behandeling van ziekten. De genezer reinigde lichaam en geest van de patiënt, waarbij kwade geesten werden uitgedreven; de aromastoffen werden gebruikt om de omgeving te reinigen. Ze creëerden een helende ruimte rond de zieke om deze te louteren en het evenwicht te herstellen. Dit gebruikt heeft overal ter wereld standgehouden. Zoals in Peru, waar speciale genezers die curen eras (vrouwen) en curen eros (mannen) worden genoemd, aromatische kruiden als wierook en aftreksel gebruiken bij het genezen van ziekten.
In het oude Egypte bestond er geen grens tussen priesters en genezers. In Abydos aan de Nijl werd bij opgravingen van de geneeskrachtige tempel van Osiris een aantal onderaardse kamers blootgelegd, elk met een gat in het plafond. Inscripties tonen aan dat patiënten priesters consulteerden en gedurende de nacht in een van de kamers bleven slapen. Boven de patiënt werd wierook gebrand en ’s morgens wrden de dromen van de patiënt door de priesters geïnterpreteerd, waarbij de oorzaak van de ziekte werd ontsluierd. De geur was de sleutel tot het onderbewuste van de patiënt.
In vroegere tijden waren aroma’s tevens een statussymbool; koningen, koninginnen en andere vorsten demonstreerden hun rijkdom door een overdadig gebruik van parfums. Kransen met aromatische planten als mint en mirte tooiden banketten en de gasten droegen guirlandes met geurende bloemen en kruiden om de spijsvertering te stimuleren. Op feesten in het oude Egypte droeg men soms conische hoeden die met geuren als frankinsence waren geïmpregneerd, zodat tijdens de maaltijd parfum over de drager vloeide! In het oude Griekenland en Rome parfumeerden rijke mannen en vrouwen zich in lagen - door verschillende geuren op verschillende lichaamsdelen aan te brengen, ontstonden bij het lopen golven van geuren.
De pracht en praal van Egypte
Toen het graf van Toetanchamon was blootgelegd, bleek elke sarcofaag bedekt te zijn met adembenemende kransen vol aromatische bloemen en kruiden. Gelukkig fotografeerde en identificeerde een botanist de planten voordat ze tot stof vergingen. Tussen de bloemen zaten lotussen, lange tijd vereerd als heilige bloem, en leliën. Kruiken, gevuld met zalven die frankinsence, mirre, nardus en kassia bevatten, verspreidden na al die jaren in de duisternis nog steeds een vage geur.
Voor de oude Egyptenaren vormden aroma’s vaak een verbinding met de goden. Ze werden als wierook op altaren gebrand en gebruikt op de farao tijdens zijn leven te zalven en na zijn dood te balsemen. Ingrediënten als cederhout en frankinsence werden gebruikt om cosmetica en parfums te bereiden. Van een beroemd bewaard gebleven parfumrecept met zestien ingrediënten, genaamd ‘kyphi’, werd gezegd dat het dromen helder maakt en angsten doet afnemen. Deze oude toepassing van geuren om angsten te verminderen is vergelijkbaar met het gebruik van etherische oliën om de gemoedstoestand te verbeteren in de aromatherapie.
Aromatherapie in andere oude culturen
Veel culturen hebben oude tradities wat betreft het gebruik van aroma’s. Ze werden toegepast in de geneeskunst, voor parfums, cosmetica of bij religieuze ceremonies. Vaak wordt dezelfde plant voor meer toepassingen gebruikt – in India worden de pachoelibladeren gebruikt voor behandeling van huidproblemen, als basis voor wierook, als ingrediënt voor parfums en om motten te verdrijven.
India heeft een aromatische traditie die sinds duizenden jaren bestaat. Het exotische aroma van sandelhout wordt uit het merg van de boom gedistilleerd en gebruikt als ingrediënt voor parfum, cosmetica en wierook; het wordt bij de Hindoestaanse begrafenissen verbrand om de geest van de overledene te reinigen. Veel godenbeelden worden dagelijks gewassen en gezalfd met geurende oliën, omhuld met bloemen en gereinigd met wierook. Ayurveda, de traditionele geneeswijze van India, maakt uitgebreid gebruik van kruiden, specerijen en etherische olie als kardemom of infecties tegen te gaan en lichaam en geest in balans te brengen.
In het China van ongeveer vierduizend jaar geleden gebruikte men kaneelpoeder en kassie voor de bereiding van wierook. De Chinese traditie van kruidengeneeskunst is zeer oud en berust op een groot scala van verschillende planteningrediënten, zoals engelwortel en kamfer. Een hedendaagse Chinese botanicus kent de eigenschappen van honderden aromatische kruiden en specerijen.
Vanuit de oude Arabische cultuur werden veel aroma’s naar West-Europa gebracht; handelaren vonden routes naar het Oosten en verspreidden planten, zoals de sinaasappelboom en de roos, over de gehele wereld. Aan de Arabieren wordt de ontdekking van distillatie toegeschreven, hierbij wordt de hitte gebruikt om etherische oliën uit aromatisch materiaal te onttrekken. Abu Ibn Sina, of Avicenna, een opmerkelijke fysicus, filosoof en wetenschapper uit de eerste eeuw v.C., creëerde een eenvoudige vorm van deze techniek.
Ongeveer tweeduizend jaar later worden de meeste etherische oliën voor aromatherapie nog steeds via distillatietechnieken geproduceerd, zowel op kleine schaal in eenvoudige distilleerderijen als commercieel met hightech-installaties.
Hedendaagse aromatherapie
In de jaren dertig creëerde de Franse parfumchemicus R.M. Gattefosse het woord ‘aromathérapie’, nadat hij een brandwond aan zijn hand behandelde met etherische lavendelolie. Hij stond versteld van de snelheid waarmee de wond genas en publiceerde een boek over de helende kracht van etherische oliën.
Tot dat tijdstip wisselde de populariteit van etherische oliën nogal. Door nieuwe distillatietechnieken in Duitsland en Zwitserland werden etherische oliën in de zestiende en zeventiende eeuw bereikbaar voor een groter publiek. Tijdens de pest gebruikte men specerijen als kruidnagel ter ontsmetting.
In de zeventiende en achttiende eeuw leidde de toenemende belangstelling voor chemische medicijnen in West-Europa tot een teruggang in de medicinale toepassing van kruiden en etherische oliën, hoewel de parfumindustrie in Zuid-Frankrijk tot in de negentiende eeuw doorging met distilleren van lavendel en roos. Een Frans verslag vermeldt dat arbeiders in de parfumindustrie minder kans hadden op tuberculose, maar toen realiseerde niemand zich dat de bootstelling aan etherische oliën de belangrijkste beschermfactor was.
In de twintigste eeuw werd in Frankrijk de weg voor aromatherapie geplaveid voor Gattefosse en andere pioniers zoals dr. Jean Valnet, een wetenschapper die zich bezighield met antiseptische werking van etherische oliën, en Marguerite Maury, die het gebruik van etherische oliën voor massage introduceerde. In Groot-Brittannië veroorzaakte Robert Tisserens boek The Art of Aromatherapy (1975) een golf van belangstelling voor het onderwerp, wat leidde tot de aanwending onder een groter publiek.
Nu is aromatherapie over de gehele wereld bekend. Het is zeer populair in Engelstalige landen. Er is een groeiende belangstelling in het Verre Oosten en Zuid-Amerika en het wordt toegepast in Europese landen, vaak in combinatie met schoonheidsbehandelingen. De stijl in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië verschilt van de meer esthetische aanpak; bij een professionele behandeling worden drie etherische oliën gekozen en aangelengd in plantaardige olie, waarna het mengsel over het gehele lichaam wordt ingemasseerd. De keuze van de etherische oliën wordt bepaald door de fysieke emotionele toestand van de cliënt, zodat deze zich ontspant en energie krijgt.
Winkelwagen
Mijn account
Inloggen
Wachtwoord vergeten?
Geen account?
Met een account kun je sneller bestellen en heb je een overzicht van je eerdere bestellingen.
Account aanmaken
